Mπορούμε σίγουρα να ισχυριστούμε κάτι τέτοιο;
Φυσικά και μπορούμε.
Διότι η ψυχολογία συχνά δεν ανταποκρίνεται στις πέντε βασικές απαιτήσεις ενός γνωστικού πεδίου ώστε να θεωρηθεί επιστημονικά ακριβής.
Να έχει δηλαδή σαφώς προσδιορισμένη ορολογία, μετρησιμότητα, υψηλά ελεγχόμενες πειραματικές συνθήκες, αναπαραγωγικότητα και τέλος προβλεψιμότητα και δοκιμαστικότητα.
Το κυνήγι της ευτυχίας είναι ένα τρανταχτό παράδειγμα που δείχνει γιατί η ψυχολογία δεν
είναι επιστήμη.
Πώς ακριβώς πρέπει η "ευτυχία" να προσδιοριστεί;
Η έννοια της λέξης διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και κυρίως μεταξύ των πολιτισμικών αποχρώσεων. Κάτι που καθιστά ευτυχισμένους τους Αμερικανούς, δεν καθιστά απαραίτητα και τους Κινέζους.
Πώς μετράει κάποιος την ευτυχία;
Οι ψυχολόγοι δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν γνώμονα ή μικροσκόπιο, οπότε εφευρίσκουν μια αφηρημένη κλίμακα. Σήμερα προσωπικά, αισθάνομαι ευτυχισμένος στο 3,7 με άριστα το 5. Εσείς τί βαθμό θα βάζετε στον εαυτό σας;
Αν το κυνήγι της ευτυχίας ως έννοια της Ψυχολογίας αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στις πρώτες δύο απαιτήσεις της επιστημονικής ακρίβειας (δηλαδή στην σαφή ορολογία και τη μετρησιμότητα) τότε είναι σχεδόν αδύνατον να ανταποκριθεί και στις άλλες τρεις απαιτήσεις. Πώς μπορεί ένα πείραμα να αναπαράγεται με συνοχή ή να παρέχει χρήσιμες προβλέψεις εάν οι βασικοί όροι είναι ασαφείς και μη μετρήσιμοι; Και πότε ακριβώς έχει υπάρξει μια αξιόπιστη πρόβλεψη για την ανθρώπινη συμπεριφορά;
Το να κάνεις χρήσιμες προβλέψεις είναι ένα ζωτικό μέρος της επιστημονικής διαδικασίας, αλλά η ψυχολογία έχει ένα αποκαρδιωτικό σύνολο καταγραφών υπ' αυτήν την έννοια. Δεν έχετε παρά να ρωτήσετε κάποιον που ειδικεύεται στην εξωτερική πολιτική ή έναν αναλυτή της υπηρεσίας πληροφοριών.
Για να είμαστε δίκαιοι, δεν είναι όλες οι ψυχολογικές έρευνες το ίδιο αναποτελεσματικές. Κάποιοι τύποι έρευνας είναι πολύ πιο επιστημονικά ακριβείς. Και έτσι το πεδίο της Ψυχολογίας συχνά συσσωρεύει ενδιαφέρουσα και σημαντική διορατικότητα.
Αλλά το να ισχυριστούμε ότι αποτελεί "επιστήμη" είναι ανακρίβεια. Στην πραγματικότητα είναι χειρότερο από ανακρίβεια. Είναι μια προσπάθεια να επαναπροσδιοριστεί η έννοια της επιστήμης. Η επιστήμη από τη στιγμή που θα επαναπροσδιοριστεί, δεν θα αποτελεί πια την εμπειρική ανάλυση του φυσικού κόσμου. Αντιθέτως, θα είναι οποιοδήποτε θέμα που σκορπίζει τριγύρω αριθμούς. Αυτό όμως είναι επικίνδυνο γιατί κάτω από έναν τέτοιο χαλαρό ορισμό, ο,τιδήποτε θα μπορούσε να έχει το προσόν να ονομαστεί επιστήμη. Και όταν το ο,τιδήποτε ισχυριστεί ότι είναι επιστήμη, η επιστήμη δεν μπορεί πια να ισχυρίζεται ότι έχει και τη μοναδική κατανόηση της αλήθειας για τον κόσμο.
Να γιατί οι επιστήμονες απορρίπτουν τους ψυχολόγους. Δίκαια υπερασπίζονται τα διανοητικά κεκτημένα τους.
Φυσικά και μπορούμε.
Διότι η ψυχολογία συχνά δεν ανταποκρίνεται στις πέντε βασικές απαιτήσεις ενός γνωστικού πεδίου ώστε να θεωρηθεί επιστημονικά ακριβής.
Να έχει δηλαδή σαφώς προσδιορισμένη ορολογία, μετρησιμότητα, υψηλά ελεγχόμενες πειραματικές συνθήκες, αναπαραγωγικότητα και τέλος προβλεψιμότητα και δοκιμαστικότητα.
Το κυνήγι της ευτυχίας είναι ένα τρανταχτό παράδειγμα που δείχνει γιατί η ψυχολογία δεν
είναι επιστήμη.
Πώς ακριβώς πρέπει η "ευτυχία" να προσδιοριστεί;
Η έννοια της λέξης διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και κυρίως μεταξύ των πολιτισμικών αποχρώσεων. Κάτι που καθιστά ευτυχισμένους τους Αμερικανούς, δεν καθιστά απαραίτητα και τους Κινέζους.
Πώς μετράει κάποιος την ευτυχία;
Οι ψυχολόγοι δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν γνώμονα ή μικροσκόπιο, οπότε εφευρίσκουν μια αφηρημένη κλίμακα. Σήμερα προσωπικά, αισθάνομαι ευτυχισμένος στο 3,7 με άριστα το 5. Εσείς τί βαθμό θα βάζετε στον εαυτό σας;
Αν το κυνήγι της ευτυχίας ως έννοια της Ψυχολογίας αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στις πρώτες δύο απαιτήσεις της επιστημονικής ακρίβειας (δηλαδή στην σαφή ορολογία και τη μετρησιμότητα) τότε είναι σχεδόν αδύνατον να ανταποκριθεί και στις άλλες τρεις απαιτήσεις. Πώς μπορεί ένα πείραμα να αναπαράγεται με συνοχή ή να παρέχει χρήσιμες προβλέψεις εάν οι βασικοί όροι είναι ασαφείς και μη μετρήσιμοι; Και πότε ακριβώς έχει υπάρξει μια αξιόπιστη πρόβλεψη για την ανθρώπινη συμπεριφορά;
Το να κάνεις χρήσιμες προβλέψεις είναι ένα ζωτικό μέρος της επιστημονικής διαδικασίας, αλλά η ψυχολογία έχει ένα αποκαρδιωτικό σύνολο καταγραφών υπ' αυτήν την έννοια. Δεν έχετε παρά να ρωτήσετε κάποιον που ειδικεύεται στην εξωτερική πολιτική ή έναν αναλυτή της υπηρεσίας πληροφοριών.
Για να είμαστε δίκαιοι, δεν είναι όλες οι ψυχολογικές έρευνες το ίδιο αναποτελεσματικές. Κάποιοι τύποι έρευνας είναι πολύ πιο επιστημονικά ακριβείς. Και έτσι το πεδίο της Ψυχολογίας συχνά συσσωρεύει ενδιαφέρουσα και σημαντική διορατικότητα.
Αλλά το να ισχυριστούμε ότι αποτελεί "επιστήμη" είναι ανακρίβεια. Στην πραγματικότητα είναι χειρότερο από ανακρίβεια. Είναι μια προσπάθεια να επαναπροσδιοριστεί η έννοια της επιστήμης. Η επιστήμη από τη στιγμή που θα επαναπροσδιοριστεί, δεν θα αποτελεί πια την εμπειρική ανάλυση του φυσικού κόσμου. Αντιθέτως, θα είναι οποιοδήποτε θέμα που σκορπίζει τριγύρω αριθμούς. Αυτό όμως είναι επικίνδυνο γιατί κάτω από έναν τέτοιο χαλαρό ορισμό, ο,τιδήποτε θα μπορούσε να έχει το προσόν να ονομαστεί επιστήμη. Και όταν το ο,τιδήποτε ισχυριστεί ότι είναι επιστήμη, η επιστήμη δεν μπορεί πια να ισχυρίζεται ότι έχει και τη μοναδική κατανόηση της αλήθειας για τον κόσμο.
Να γιατί οι επιστήμονες απορρίπτουν τους ψυχολόγους. Δίκαια υπερασπίζονται τα διανοητικά κεκτημένα τους.